| Tên gọi Việt Nam | 
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Loạt bài Lịch sử Đông Nam Á | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| ||||||||||||
Văn Lang (chữ Hán: 文郎) là giang san thứ nhất nhập lịch sử hào hùng nước ta thống trị vì như thế những Vua Hùng, ứng với những thời kỳ văn hóa truyền thống Đông Sơn, Phùng Nguyên, Gò Mun và Đồng Đậu. Lãnh thổ giang san Văn Lang bao gồm 1 phần Trung Quốc, Bắc Sở và Bắc Trung Sở ngày này. [1][2]
Tên gọi[sửa | sửa mã nguồn]
Theo GS. Trần Quốc Vượng [3] nhập truyền thống cuội nguồn của những người Mường, tổ tiên của mình là nhị con cái chim Klang và Klao. Văn Lang, Gia Ninh, Mê Linh... là cơ hội gọi giờ Việt của Klang, Blang, Bling, Mling... đều chỉ loại chim rộng lớn. Cách lý giải này phù phù hợp với hình tượng chim Lạc và người nhảy múa khoác bộ đồ áo vì như thế lông chim bên trên những rỗng tuếch đồng Việt Nam; hoặc cả những tên thường gọi chữ Hán về sau như: Bạch Hạc (chim hạc trắng), Chu Diên (diều hâu đỏ), Ô Diên (quạ đen), Hồng Bàng chỉ loại chim nước rộng lớn nằm trong chúng ta Diệc...
Sử liệu[sửa | sửa mã nguồn]
Sử ký Tác ẩn [4] ghi chép thời Đường: "Quận Giao Chỉ sở hữu ruộng Lạc... người Lạc. Có những chức Lạc Vương, Lạc Hầu, những thị xã tự động bịa chức Lạc Tướng treo ấn đồng dải xanh lơ..."
Cựu Đường thư[5], cỗ chủ yếu sử ghi chép thời ngôi nhà Hậu Tấn: "Đất quận Giao Chỉ đặc biệt phì nhiêu, xưa sở hữu quân trưởng là Hùng Vương, phụ tá là Hùng Hầu"
Trong ê chữ Hùng (雄) và Lạc (雒) ghi chép tương tự nhau, dễ dàng lầm lẫn. Như vậy Hùng Vương cũng chính là Lạc Vương, Hùng Hầu là Lạc Hầu hoặc Hùng Điền (ruộng Hùng) cũng chính là Lạc Điền (ruộng Lạc).
Thái Bình Ngự Lãm [6], cuốn sách địa lý ghi chép thời ngôi nhà Tống: "Phong Châu tức quận Thừa Hóa. Xưa là nước Văn Lang, sở hữu sông Văn Lang."
Bộ sử Đại Việt sử lược [7] ghi chép thời Trần: Hùng Vương thứ nhất là kẻ ở cỗ Gia Ninh, người sử dụng thuật ảo ảnh quy phục những cỗ không giống vào mức đời Chu Trang Vương (696 - 682 TCN). Quốc hiệu và kinh thành đều là Văn Lang, truyền 18 đời, từng đời trị vì như thế khoảng chừng 24 năm.
Đại Việt sử ký toàn thư [1] ghi chép thời Lê: Hùng Vương thứ nhất là con cái của Lạc Long Quân và Âu Cơ, con cháu Kinh Dương Vương (vua nước Xích Quỷ vào mức năm 2879 TCN). Quốc hiệu là Văn Lang, đóng góp đô ở Phong Châu. Theo thuyết này thì từng đời ít nhất 131 năm, bởi vậy nên hiểu là 18 chi (nhánh) hoặc 18 vương vãi triều.
Xem thêm: khó khăn nào sau đây ảnh hưởng lớn nhất đến sản xuất công nghiệp của đồng bằng sông hồng
Tóm lại, nước Văn Lang và những Vua Hùng được biên chép sơ lược nhập chủ yếu sử Trung Quốc, còn ở nước ta thì chép cụ thể rộng lớn và nặng trĩu tính truyền thuyết rộng lớn. Tuy sở hữu một trong những điểm khác biệt tuy nhiên tựu trung lại, những điển tích cổ này đều xác định giang san Văn Lang thực sự sở hữu tồn bên trên. Viện khảo cổ học tập [8] xác nhận thời đại Hùng Vương là sở hữu thiệt nhập lịch sử hào hùng nước ta.
Nhà nước này tồn bên trên cho tới năm 258 TCN thì bị An Dương Vương sáp nhập nhập nước Âu Lạc.
Địa lý[sửa | sửa mã nguồn]
Nước Văn Lang nằm tại bám theo truyền thuyết [1][9]: nhộn nhịp giáp hải dương Nam Hải (biển Đông), tây cho tới Ba Thục, bắc cho tới hồ nước Động Đình và phái nam giáp nước Hồ Tôn. Các sách đều thống nhất sở hữu 15 cỗ tuy nhiên chép không giống nhau, đa số gom góp kể từ thương hiệu những quận thị xã thời Bắc nằm trong và chỉ chứa đựng phần Lưỡng Quảng của Trung Quốc.[2] Việc ghi chú những địa điểm cổ bám theo bạn dạng vật ngày này vẫn tồn tại giành giật cãi.
| Lĩnh Nam chích
quái [9]
|
Đại Việt Sử Ký toàn thư [1] - theo
Cương mục[10] và Trần Trọng Kim [11]
|
Việt Sử Lược [7]
- bám theo Đào Duy Anh[2]
|
|---|---|---|
| Có 08 cỗ mang tên gọi như là nhau nhập cả 03 sách: | ||
| Việt Thường (越裳) | Việt Thường - Thuận Hóa ? | Việt Thường Thị (có Loa Thành) - Hà Tĩnh ? |
| Văn Lang (文郎) | Văn Lang - Xứ Đoài | Văn Lang - Xứ Đoài |
| Giao Chỉ (交趾) | Giao Chỉ - Thăng Long và Sơn Nam | Giao Chỉ - Thăng Long và Sơn Nam |
| Vũ Ninh (武寧) | Vũ Ninh - Kinh Bắc | Vũ Ninh - Kinh Bắc |
| Cửu Chân (九真) | Cửu Chân - Thanh Hóa | Cửu Chân - Thanh Hóa |
| Hoài Hoan (懷驩) | Hoài Hoan - Nghệ An | Hoài Hoan - Nghệ An |
| Ninh Hải (寧海) | Ninh Hải - Quảng Yên | Ninh Hải - Quảng Đông (Trung Quốc) |
| Lục Hải (陸海) | Lục Hải - Lạng Sơn | Lục Hải - Hải Ninh (Quảng Yên + Lạng Sơn) |
| Các cỗ tên thường gọi không giống nhau (cùng mặt hàng ko chắc hẳn rằng nằm trong chỉ 1 bộ): | ||
| Dương Tuyền (陽泉) | Dương Tuyền (陽泉) - Xứ Đông | Thang Tuyền (湯泉) - Quảng Tây (Trung Quốc) |
| Phúc Lộc (福祿) | Phúc Lộc (福祿) - Xứ Đoài | Gia Ninh (嘉寧) - Xứ Đoài |
| Chu Diên (朱鳶) | Chu Diên (朱鳶) - Xứ Đoài | Tân Xương (新昌) - Xứ Đoài |
| Tượng Quận (象郡) | Cửu Đức (九德) - Hà Tĩnh | Cửu Đức (九德) - Nghệ An |
| Chân Định (真定) | Vũ Định (武定) - Thái Nguyên, Cao Bằng | Quân Ninh (軍寧) - Thanh Hóa |
| Nhật Nam (日南) | Tân Hưng (新興) - Hưng Hóa, Tuyên Quang | Nhật Nam (日南) - Thuận Hóa |
| Quế Lâm (桂林) | Bình Văn (平文) - ko rõ rệt ở đâu | Bình Văn (平文) - ko rõ rệt ở đâu |
Tổ chức[sửa | sửa mã nguồn]
Một số ý kiến [12][13] coi giang san Văn Lang là 1 trong tổ chức triển khai "siêu làng", mạnh về tính chất links, yếu hèn về tính chất giai cung cấp.
Đứng đầu giang san là Hùng Vương (hoặc Lạc Vương), bên dưới sở hữu những quan liêu Lạc Hầu (văn) và Lạc Tướng (võ) thống trị những cỗ (15 bộ). Dưới nữa là những quan liêu Bồ Chính thống trị từng chống nhỏ (làng). Con trai vua gọi là Quan Lang, đàn bà vua gọi là Mỵ Nương. Tôi tớ phái nữ gọi là xảo, phái nam gọi là xứng, kẻ bề bên dưới gọi là hôn.
Kinh tế[sửa | sửa mã nguồn]
Nhà nước Văn Lang tiếp tục sở hữu những sự gửi đổi mới về tài chính được xác lập qua quýt khảo cổ học[14] gồm:
Xem thêm: văn học đông nam á cổ trung đại
- Hoạt động khai quật (săn bắt heo rừng, tấn công cá...) tiếp tục lùi về loại yếu
- Nghề trồng lúa nước lưu giữ vị thế công ty đạo
- Nghề đúc đồng đặc biệt trở nên thạo
- Nghề luyện Fe tiếp tục vạc triển
- Các nghề ngỗng tay chân như đan, mạng, mộc, gốm đều sở hữu nhằm đáp ứng nhu cầu nhu yếu cuộc sống đời thường.
Văn hóa[sửa | sửa mã nguồn]
Ẩm thực[sửa | sửa mã nguồn]
- Bánh chưng và bánh giầy: thông dụng qua quýt sự tích Lang Liêu [15], thực hiện kể từ lá dong, gạo nếp, đỗ xanh lơ và thịt heo. Theo GS. Trần Quốc Vượng [16] thì bánh chưng nguyên vẹn thủy như là bánh tét (bánh tày). Theo tín ngưỡng phồn thực của những người Việt thì bánh chưng biểu tượng cho tới dương vật và bánh giầy là âm vật. Còn tư tưởng bánh chưng hình vuông vắn biểu tượng cho tới khu đất, bánh giầy hình trụ biểu tượng cho tới trời là gia nhập kể từ Trung Quốc.
- Gói đất: là phong tục kết duyên trước lúc sở hữu sự tích trầu cau, bám theo Chích quái: [9] "việc thơm thú đằm thắm phái nam phái nữ lấy gói khu đất thực hiện đầu, tiếp sau đó mới nhất làm thịt trâu dê thực hiện vật lễ, lấy cơm trắng nếp nhằm nhập chống nằm trong ăn, tiếp sau đó mới nhất trở nên thân". Hiện ni ở vùng Lập Thạch, Vĩnh Phúc vẫn tồn tại tục ăn khu đất.[17] Đó là những miếng đá non white color, được moi kể từ phỏng sâu sắc 5-20 m. Ban đầu là những tảng xám nâu hương thơm bùn, tiếp sau đó chặt nhỏ, rước bầy thô và nướng rồi hương thụ.
- Rượu nếp và cơm trắng lam: bám theo Chích quái quỷ [9] "Đất tạo ra được rất nhiều gạo nếp, lấy ống tre tuy nhiên thổi cơm" và "lấy cốt gạo thực hiện rượu". Dường như còn tồn tại những phụ gia như: muối hạt thực hiện kể từ rễ gừng, mắm thực hiện kể từ cá tôm...
Phong tục[sửa | sửa mã nguồn]
- Xăm mình: khi kể từ rừng núi xuống sông ngòi tấn công cá, thông thường bị uỷ thác long thực hiện sợ hãi nên người Việt sở hữu tục xăm những hình thủy quái quỷ bên trên khung hình.[9] Tục này cho tới đời vua Trần Anh Tông thì không hề cần thiết nữa và tiếp sau đó thì thất lạc dần dần.[18]
- Tính nằm trong đồng: bám theo Chích quái quỷ [9] khi "trong ngôi nhà sở hữu người bị tiêu diệt thì giã cối thực hiện mệnh lệnh, nhằm người phụ cận nghe giờ cho tới cứu vớt giúp". Theo Lịch triều [19] thì "vua tôi nằm trong lên đường cày, thân phụ con cái tắm công cộng sông ko phân chia số lượng giới hạn, ko phân biệt oai quyền, loại bậc"
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ a b c d Ngô Sĩ Liên, Đại Việt sử ký toàn thư, quyển I, kỷ Hồng Bàng thị.
- ^ a b c Đào Duy Anh (1964), Đất nước nước ta qua quýt những đời, Nhà xuất bạn dạng Khoa học tập, trang 13-16
- ^ Trần Quốc Vượng (1970), Từ truyền thuyết, ngữ ngôn cho tới lịch sử hào hùng. Hùng Vương dựng nước, luyện I. Nhà xuất bạn dạng Khoa học tập Xã hội
- ^ Tư Mã Trinh, ghi chú cuốn Sử ký Tư Mã Thiên, cũng gọi là Sử ký Sách ẩn, quyển 113, Nam Việt liệt truyện, 53
- ^ Lưu Hú (945), Cựu Đường thư, quyển 41, Chí 21, Địa lí 4
- ^ Lý Phường (977-983), Tỉnh Thái Bình Ngự Lãm, quyển 18, chương Châu quận, đạo Lĩnh Nam
- ^ a b Trần Quốc Vượng dịch, Việt sử lược, quyển I, trang 17-19
- ^ Viện Khảo cổ học tập (1973). Hùng Vương dựng nước, luyện III. Nhà xuất bạn dạng Khoa học tập Xã hội, trang 71.
- ^ a b c d e f Lĩnh Nam chích quái, quyển I, Truyện Hồng Bàng. Bản dịch Lê Hữu Mục (1960) Nhà sách Trí Đức, TP Sài Gòn, trang 43
- ^ Quốc sử quán triều Nguyễn, Cương mục, Tiền Biên, quyển I
- ^ Trần Trọng Kim (1920), Việt Nam sử lược, Thượng cổ thời đại, Họ Hồng Bàng
- ^ Hà Văn Tấn (1987), Làng, liên thôn và siêu thôn. Mấy yếu tố về phương pháp, Tạp chí Khoa học tập, Đại học tập Tổng ăn ý Hà Thành, số 1
- ^ Nguyễn Minh Tuấn (2007), Nhà nước Văn Lang - giang san siêu thôn, Tạp chí Khoa học tập, Đại học tập Quốc gia Hà Thành, thường xuyên san Kinh tế - Luật, Tập 23, Số 3.
- ^ Viện Khảo cổ học tập (1973), Sđd, trang 144-150
- ^ Lĩnh Nam chích quái (1960) Sđd, trang 58
- ^ GS. Trần Quốc Vượng. Triết lý bánh chưng, bánh giầy. Trong Cõi. Nhà xuất bạn dạng Hội ngôi nhà văn (2014)
- ^ Báo năng lượng điện tử VnExpress (29 mon 6 năm 2005). “Tục ăn khu đất ở Lập Thạch, Vĩnh Phúc”. vnexpress.net.
- ^ Toàn thư, sđd, quyển VI, kỷ Nhà Trần, Anh Tông Hoàng Đế.
- ^ Phan Huy Chú, Lịch triều hiến chương loại chí, Nhà Xuất bạn dạng giáo dục và đào tạo, 2006, luyện 1, trang 220.
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
 |
Wikimedia Commons nhận thêm hình hình họa và phương tiện đi lại truyền đạt về Văn Lang. |
- Văn Lang bên trên Từ điển bách khoa Việt Nam
- Van Lang (legendary kingdom, Vietnam) bên trên Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
Bình luận