
Hệ tọa độ địa lý là 1 hệ tọa độ được cho phép toàn bộ từng điểm bên trên Trái Đất đều hoàn toàn có thể xác lập được tự một tụ tập những số hoàn toàn có thể kèm cặp ký hiệu. Các tọa phỏng thông thường bao gồm số màn trình diễn địa điểm trực tiếp đứng, và nhị hoặc phụ thân số màn trình diễn địa điểm ở ngang. Hệ tọa phỏng phổ cập hiện nay sử dụng là hệ hệ tọa phỏng cầu ứng với tâm Trái Đất với những tọa phỏng là vĩ phỏng, độ kinh và cao phỏng.[1]
Chiều loại nhất và loại hai: vĩ phỏng và kinh độ[sửa | sửa mã nguồn]
Dựa theo gót lý thuyết của những người dân Babylon cổ truyền, rồi được căn nhà hiền hậu triết và địa lý học tập phổ biến người Hy Lạp Ptolemy không ngừng mở rộng, một lối tròn trặn không thiếu sẽ tiến hành phân thành 360 phỏng (360°).
- Vĩ phỏng (ký hiệu: φ) của một điểm ngẫu nhiên bên trên mặt mày Trái Đất là góc tạo ra trở thành thân thuộc đường thẳng liền mạch đứng (phương của chạc dọi, với đỉnh nằm tại tâm hệ tọa độ-chính là trọng tâm của địa cầu) bên trên điểm tê liệt và mặt mày phẳng lì tạo ra tự xích đạo. Đường tạo ra tự những điểm với nằm trong vĩ phỏng gọi là vĩ tuyến, và bọn chúng là những lối tròn trặn đồng tâm bên trên mặt phẳng Trái Đất. Mỗi cực kì 90 độ: vô cùng bắc là 90° B; vô cùng nam giới là 90° N. Vĩ tuyến 0° được hướng dẫn và chỉ định là lối xích đạo, một đường thẳng liền mạch tưởng tượng phân tách thế giới trở thành Bán cầu bắc và Bán cầu nam giới.
- Kinh phỏng (ký hiệu: λ) của một điểm bên trên mặt phẳng Trái Đất là góc đưa đến thân thuộc mặt mày phẳng lì kinh tuyến trải qua điểm tê liệt và mặt mày phẳng lì kinh tuyến gốc. Kinh phỏng hoàn toàn có thể là độ kinh nhộn nhịp hoặc tây, với đỉnh bên trên tâm hệ tọa phỏng, tạo ra trở thành từ 1 điểm bên trên mặt phẳng Trái Đất và mặt mày phẳng lì tạo ra tự đường thẳng liền mạch tình cờ nối nhị vô cùng bắc vào nam địa lý. Những đường thẳng liền mạch tạo ra tự những điểm với nằm trong độ kinh gọi là kinh tuyến. Tất cả những kinh tuyến đều là nửa lối tròn trặn, và ko tuy nhiên song với nhau: theo gót khái niệm, bọn chúng quy tụ bên trên nhị vô cùng bắc và nam giới. Đường trực tiếp trải qua Đài Thiên văn Hoàng gia Greenwich (gần London ở Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland) là lối tham ô chiếu với độ kinh 0° bên trên toàn toàn cầu hoặc thường hay gọi là kinh tuyến gốc. Kinh tuyến đối vô cùng của Greenwich với độ kinh là 180°T hoặc 180°Đ.
Bằng cơ hội kết hợp nhị góc này, tao hoàn toàn có thể xác lập được địa điểm ở ngang của ngẫu nhiên điểm nào là bên trên Trái Đất.
Ví dụ, Baltimore, Maryland (ở Hoa Kỳ) với vĩ phỏng 39,3° Bắc, và độ kinh là 76,6° Tây (39°18′B 76°36′T / 39,3°B 76,6°T). Do tê liệt, một vector vẽ kể từ tâm Trái Đất tới điểm 39,3° phía bắc xích đạo và 76,6° phía tây lối Greenwich tiếp tục trải qua Baltimore.
"Mạng" vĩ độ/kinh phỏng này gọi là lưới địa lý. Cũng với 1 lưới ngang bổ sung cập nhật (có tức là cỗ lưới được dịch trả một góc 90°, sao mang đến địa vô cùng phát triển thành lối xích đạo ngang), bên trên tê liệt toàn bộ những lượng giác cầu đều phụ thuộc.
Từ trước đến giờ, phỏng được phân thành phút (1 phần 60 phỏng, ký hiệu là ′ hoặc "m") và giây (1 phần 60 phút, ký hiệu là ″ hoặc "s"). Có nhiều những ghi chép phỏng, toàn bộ bọn chúng đều xuất hiện nay theo gót nằm trong trật tự Vĩ phỏng - Kinh độ:
- DMS (Degree:Minute:Second) Độ:Phút:Giây (Ví dụ: 49°30'00"-123d30m00s)
- DM (Degree:Minute) Độ:Phút (Ví dụ: 49°30.0'-123d30.0m)
- DD (Decimal Degree) Độ thập phân (Ví dụ: 49.5000°-123.5000d), thông thường với 4 số thập phân.
Để trả kể từ DM hoặc DMS thanh lịch DD, phỏng thập phân = số phỏng cùng theo với số phút phân tách mang đến 60, cùng theo với số giây phân tách mang đến 3600. DMS là định hình phổ cập nhất, và là xài chuẩn chỉnh bên trên toàn bộ những biểu đồ vật và bạn dạng đồ vật, gần giống hệ xác định toàn thị trường quốc tế và hệ vấn đề địa lý.
Trên mặt mày cầu bên trên mực nước biển khơi, một giây vĩ phỏng tự 30.82 mét và một phút vĩ phỏng tự 1849 mét. Các vĩ tuyến xa nhau chừng 110,9 kilômét. Các kinh tuyến gặp gỡ nhau bên trên vô cùng địa lý, với phạm vi một giây về phía đông-tây tùy theo vĩ phỏng. Trên mặt phẳng cầu bên trên mực nước biển khơi, một giây độ kinh tự 30,92 mét bên trên xích đạo, 26,76 mét bên trên vĩ tuyến loại 30, 19,22 mét bên trên Greenwich (51° 28' 38" B) và 15,42 mét bên trên vĩ tuyến loại 60.
Chiều rộng lớn của một kinh độ phỏng bên trên vĩ phỏng hoàn toàn có thể được xem toán tự công thức sau (để giành được chiều rộng lớn theo gót phút và giây, theo thứ tự phân tách mang đến 60 và 3600):
Xem thêm: tại sao pháp đánh đà nẵng
trong tê liệt nửa đường kính kinh độ khoảng của Trái Đất xấp xỉ tự 6.367.449 m. Do dùng độ quý hiếm nửa đường kính khoảng, công thức này tất nhiên ko đúng mực tự phỏng dẹt của Trái Đất. Quý Khách hoàn toàn có thể giành được phạm vi thực của một kinh độ phỏng bên trên vĩ phỏng bằng:
trong tê liệt những nửa đường kính xích đạo và vô cùng của Trái Đất, theo thứ tự tự 6.378.137 m, 6.356.752,3 m.
Xích đạo là mặt mày phẳng lì cơ bạn dạng của toàn bộ những hệ tọa độ địa lý. Tất cả những hệ tọa phỏng cầu đều khái niệm một phía phẳng lì cơ bạn dạng vì vậy.
Giá trị vĩ phỏng và độ kinh hoàn toàn có thể dựa vào vài ba hệ đo lường hoặc mốc đo lường không giống nhau, cách thức phổ cập nhất là WGS 84 nhưng mà toàn bộ những vũ trang GPS đều sử dụng. Nói một cơ hội nôm mãng cầu, một điểm bên trên mặt phẳng Trái Đất hoàn toàn có thể được tế bào mô tả tự nhiều độ quý hiếm vĩ phỏng và độ kinh không giống nhau tùy nằm trong vô mốc đo lường đang được sử dụng.
Trong ứng dụng GIS phổ cập, mốc được chiếu theo gót vĩ độ/kinh phỏng thông thường được xác lập trải qua 'Hệ tọa độ địa lý'. Ví dụ, mốc theo gót vĩ độ/kinh phỏng theo gót như Mốc Bắc Mỹ năm 1983 được đã cho thấy vô 'GCS_North_American_1983'.
Chiều loại ba: phỏng cao, độ cao, chiều sâu[sửa | sửa mã nguồn]

Để xác lập trọn vẹn một địa điểm phía trên, ở vô hoặc ở phía bên trên mặt phẳng Trái Đất, tao rất cần phải xác lập phỏng cao của điểm, được khái niệm tự địa điểm của điểm theo hướng trực tiếp đứng đối với trung tâm của khối hệ thống tham ô chiếu hoặc một vài ba khái niệm mặt phẳng Trái Đất. Như vậy được tế bào mô tả theo gót thuật ngữ khoảng cách theo hướng trực tiếp đứng cho tới Trái Đất bên dưới, tuy nhiên, tự sự nhập nhằng của chữ "bề mặt" và "chiều trực tiếp đứng", nó thông thường được tế bào mô tả phổ cập rộng lớn bằng phương pháp đối chiếu với những mốc được khái niệm đúng mực hơn hẳn như mặt mày nước biển khơi khoảng (chính xác không dừng lại ở đó là geoid, một phía với thế năng trọng ngôi trường ko đổi). Khoảng cơ hội cho tới trung tâm Trái Đất hoàn toàn có thể được sử dụng cho tất cả địa điểm vô cùng sâu sắc hoặc một điểm nào là tê liệt bên trên không khí.
Những thuật ngữ không giống được sử dụng ứng với mức của một điểm kể từ mặt mày khu đất hoặc một cột mốc không giống là phỏng cao, độ cao, và [[wiktionary:độ sâu|độ sâu]
Tọa phỏng địa tĩnh[sửa | sửa mã nguồn]
Vệ tinh nghịch địa tĩnh (như vệ tinh nghịch truyền hình) nằm tại phía bên trên xích đạo. Do tê liệt, địa điểm của chính nó đối với Trái Đất được màn trình diễn tự vĩ độ. Độ vĩ của bọn chúng bất biến, và luôn luôn luôn luôn là zero so với xích đạo.
Xem thêm: tỉnh nào sau đây không thuộc đông nam bộ
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
- Hệ thống dẫn lối tự động động
- Hệ thống vấn đề địa lý (GIS)
- Chuyển thay đổi tọa độ địa lý
- Mã địa lý
- Thẻ địa lý
- Hệ thống xác định toàn thị trường quốc tế (GPS).
- Khoảng cơ hội toàn vòng tròn trặn khoảng cách nhanh nhất thân thuộc nhị điểm bên trên mặt mày cầu, và lý giải cơ hội dò thám khoảng cách nếu như vẫn biết nhị vĩ phỏng và độ kinh.
- Phép chiếu bạn dạng đồ
- Hạ chí tuyến
- Đông chí tuyến
- Hệ tọa phỏng Mercator ngang toàn cầu
- Cực hiệu dụng#Tọa phỏng bên trên những nhãn cực
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
- Mathematics Topics-Coordinate Systems Lưu trữ 2010-03-24 bên trên Wayback Machine
- Geographic coordinates of countries (CIA World Factbook) Lưu trữ 2011-02-20 bên trên Wayback Machine
Bình luận